نگاه های متضاد به حضور زنان در کابینه دوازدهم

موضوع حضوز زنان در کابینه دوازدهم، گمانه زنی ها درباره چینش سیاسی در این کابینه و همچنین جلسه مشترک سران سه قوه به میزبانی «حسن روحانی» رییس جمهوری، از جمله مهمترین محورهای خبری و تحلیلی در روزنامه های امروز دوشنبه نهم مردادماه ۱۳۹۶ بود.

** نگاه های متضاد درباره حضور زنان در کابینه
با نزدیک شدن به زمان معرفی کابینه دولت دوازدهم، موضوع وضعیت زنان در کابینه دوازدهم به یکی از محورها و سوژه های مهم محافل سیاسی و خبری تبدیل شده است.
«فاطمه راکعی» فعال سیاسی اصلاح طلب، در یادداشتی در روزنامه «آرمان» با عنوان «عقبگرد ممنوع!»، نوشت: در روزهای اخیر اخباری مبنی بر عدم حضور زنان در وزارتخانه‌ها، حضور خانم مولاوردی در سمتی دیگر و کاهش تعداد زنان کابینه مطرح شده است. چنین مواردی نشانه مطلوبی نیست و عقبگرد محسوب می‌شود و عدم حضور زنان در کابینه دکتر روحانی باعث تعجب بسیاری از فعالان زن خواهد شد. این در حالی است که ایشان پیش از سال۹۲، با فعالان حوزه زنان دیدار می‌کرد، مطالبات آنان را شنیده و پیگیر حقوق زنان بوده است.
در ادامه این یادداشت آمده است: در پی نتیجه انتخابات ۲۹ اردیبهشت، امید بسیار زیادی در جامعه مدنی و فعالان زنان شکل گرفت. از ابتدا، زنان نماینده در مجلس و دیگر فعالان زنان، گزینه‌های بادانش، مجرب و شایسته را برای وزارتخانه‌های گوناگون به معاونان و نزدیکان رئیس جمهور از جمله آقایان نجفی، جهانگیری و شریعتمداری پیشنهاد می‌دادند. محمدعلی نجفی و حسین مرعشی شخصا حضور زنان در کابینه را پیگیری کردند.
به نوشته راکعی، در همان اولین روزهای بعد از انتخابات سخن از حضور چند وزیر زن در کابینه بود اما یکباره اوضاع دگرگون شد. از سویی عدم وزارت زنان مطرح شد و از سوی دیگر عدم حضور شهیندخت مولاوردی در جایگاه معاونت زنان! درست است که مولاوردی در جایگاه دیگری از کابینه فعالیت خواهد کرد اما فرد مناسبی جایگزین او نخواهد بود.
روزنامه «ابتکار» هم در یادداشتی با عنوان «حضور زنان در کابینه از نگاهی دیگر»، نوشت: زنان در آخرین سرشماری رسمی سال اخیر نیمی از جمعیت ایران را شکل داده‌اند. در سطوحِ عالی تحصیلات دانشگاهی و مقطع دکترای تخصصی، تعددِ هم- سطح یا بیشتری نسبت به مردان دارند. سال‌هاست ورودی دانشگاه‌ها از قلعه‌ی کنکور با تعداد بیشتر زنان فتح شده است. در همه‌ی همایش‌ها و گردهمایی‌های انتخاباتیِ غیرفرمایشی به علمِ شهود، حضورِ زنان هم‌پای مردان است. روایت کنشگری زنان در جامعه‌ی امروزی ایران- هم‌سطح مردان، بیش از این نیازمند شاهد و گواه نیست.
ابتکار افزود: اما حالا آن حقِ بالقوه را خود زنان بدون هیچ تحفه‌ای از طرف مردان، بالفعل ساخته‌اند و در جدالی نابرابر در همه‌ی ساحت‌های حاکم بر جامعه، حضوری فعال و پرقدرت دارند. برخورداری از حقِ تصمیم‌گیریِ کلان و زمامداری امور بالادستی در دولت، نه تنها حق زنان که از برساخته‌های آنان است و خود در شکل دادن به این نظم مستقر دست برابر داشته‌اند. هرگونه دست‌درازی به این حق همانا، پایمال کردن حقوق زنان است و بیش از این نباید این قشر بزرگ جامعه را دلسرد ساخت. امید است به جای لطف به زنان و ترحم نسبت به ایشان لااقل به حقوق خود- دست یافته‌شان دست‌درازی نکنیم و افسارِ بخشی از زمامداری امور را به ایشان بسپاریم.
در این میان روزنامه «جوان» در گزارشی با عنوان «فشار اصلاح‌ طلبان بر دولت با مطالبات زنانه»، مدعی شد: حضور زنان در قدرت» ابزار کار دولت و اصلاح‌ طلبان شده است. این روزنامه نوشت: در این ماه‌ های حد فاصل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تا تشکیل دولت جدید «وزیر زن» از اصلی‌ ترین موضوعات مورد بحث در میان اصلاح‌ طلبان بوده است. این روزها شهیندخت مولاوردی تأکید کرده که دارد تلاشش را برای حضور وزیر زن در کابینه می‌کند. مولاوردی البته در زمان تشکیل کابینه اول روحانی هم تلاش‌هایی کرده بود و حتی در یک نشست خبری خواهان حضور وزیر زن در کابینه یازدهم شد، اما تلاش‌هایش به ثمر ننشست و لیست وزرای پیشنهادی رئیس ‌جمهور به مجلس خالی از اسم زنان بود. مولاوردی بعداً که خود به عنوان معاون امور زنان عضو کابینه شد، برای نبود حضور وزیر زن در هیئت وزیران یازدهم توجیه تراشید و حق را به حسن روحانی داد.
جوان افزود: جنسیت وزرا فقط وقتی دخیل در کیفیت کارآمدی‌شان باشد، می‌تواند مورد اهمیت قرار گیرد و در غیر این صورت در اولویت شرایط یک مدیر موفق نخواهد بود. در دوران تحریم، در دوران رکود، در دوران مشکلات معیشتی و اقتصادی، جنسیت یک وزیر اولویت چندم مردم ایران است؟کاش کسی به میان مردم برود و این سؤال را بپرسد.

*** گمانه زنی ها درباره چینش سیاسی کابینه
این روزها درباره چینش سیاسی کابینه دوازدهم، بحث ها و گمانه زنی های بسیاری در روزنامه ها وجود دارد.
روزنامه «شرق» در گزارشی با عنوان «عبدالله نوری درباره چینش کابینه توصیه کرد: رودربایستی با روحانی ممنوع»، نوشت: عبدالله نوری در دیدار با اعضای شورای مرکزی و شورای عمومی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم‌ پزشکی، در سخنانی با تشریح برخی محدودیت ‌های حسن روحانی در تشکیل کابینه جدید، نسبت به برخی اخبار و شایعات درباره چینش کابینه‌ای مغایر با مطالبات مردم، اظهار نگرانی کرد.
به نوشته این روزنامه، عبدالله نوری در ابتدای این نشست و پس از بیان مهم‌ ترین دغدغه ‌های اعضای شورای مرکزی و شورای عمومی انجمن اسلامی دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران در سخنان خود در پاسخ به مطالباتی که دانشجویان از دولت روحانی طرح می‌کردند، گفت: «بهتر است مطالبات خود و مردم را متناسب با امکانات موجود طرح کنیم تا موجب یأس و سرخوردگی نشود».
شرق در یادداشتی دیگر با عنوان «زنگنه، فقط وزیر نفت نیست»، درباره باقی ماندن یا نماندن «بیژن نامدار زنگنه» در وزارت نفت نوشت: با نزدیک‌ شدن به زمان مراسم تحلیف ریـاسـت ‌جمهوری و اعلام اسامی دولتمردان، بازار گمانه‌ زنی درباره ترکیب کابینه دولت دوازدهم به اوج خود رسیده است. اما این روزها، فضای سیاسی، رسانه‌ای، مجازی و غیرمجازی بیش از همه روی یک نفر و رفتن و ماندن آن در کابینه بیش از بقیه متمرکز است. شخصی که لقب شیخ‌ الوزرایی ایران را نیز یدک می کشد و در دولت یازدهم هم یکی از کلیدی ‌ترین افراد بوده است. بیژن زنگنه در شرایطی که چینش دولت یازدهم در حال انجام است، طرفداران و مخالفان بسیار جدی‌ای دارد.
شرق افزود: اگرچه وزن مخالفان به لحاظ کمی در مقابل طرفداران زنگنه، بسیار ناچیز است اما این مخالفان از قدرت بالای تأثیرگذاری برخوردار هستند و شاید همین مسئله است که زنگنه را نسبت به ادامه کار در دولت بعدی دچار تردید کرده و طیف گسترده‌ای از حمایت‌ها را که دامنه آن به سطح جامعه کشیده شده است، برنمی‌تابد.
در ادامه آمده است: زنگنه در چهار سال وزارت خود راه بسیاری از فسادها، رانت‌ها و انحرافات را در صنعت نفت سد و تلاش کرد این صنعت را تا حد امکان به مسیر واقعی خود برگرداند و در این راه نیز با وجود همه موانع و چالش‌ها به طور نسبی موفق بود. بنابراین طبیعی است جریان‌هایی، اصلاحات و اقدامات وی را در جهت بازسازی صنعت نفت برنتابند و به بهانه‌های مختلف سعی در تخریب و توقف این حرکت داشته باشند.
روزنامه «اعتماد» هم در گزارشی با عنوان «نگران ترکیب کابینه ‌ام»، از هشدار صریح عبدالله نوری خبر داد و به نقل از وی نوشت: «شما نمی‌توانید رای خود را از ۲۴ میلیون نفر بگیرید و حرف آن ۱۶ میلیون نفر را عمل کنید». این را عبدالله نوری خطاب به حسن روحانی گفته است. درست در روزهایی که اخبار منتشر شده از کابینه احتمالی دوازدهم از نگاه عموم اصلاح‌طلبان نگران ‌کننده است». نگرانی‌ای که شاید درست یا نادرست بودن آن شش روز دیگر و زمانی که حسن روحانی لیست وزرای پیشنهادی‌اش را به مجلس می‌برد روشن شود اما اصلاح‌طلبان و پایگاه رای او نگران هستند.
به نوشته اعتماد، عبدالله نوری تاکید دارد که این نگرانی از جنس سهم‌خواهی نیست و می‌ گوید که «اصلاح‌ طلبان نسبت به انحراف و فاصله گرفتن دولت از خواست و نظر اکثریت مردم حساس هستند و پیگیری وعده‌های داده شده را وظیفه خود می‌دانند.»
روزنامه «آفتاب یزد» هم در یادداشتی با عنوان «گردش یاچرخش نخبگان در کابینه»، نوشت: بعد از انتخابات اخیر یکی از مهم‌ ترین بحثهای فضای سیاسی کشور، گمانه زنی‌های مختلف درباره کابینه دولت دوازدهم است. این «گمانه‌زنی‌ها» عمدتا دارای سه خاستگاه اصلی با اهداف و نیت های مختلف است. جریان اول؛ اشخاص، طیف یا گروهی هستند که در ایام انتخابات، دولت فعلی را قبول نداشته و تردیدهای جدی در مورد عملکرد دولت یازدهم ایجاد می‌ نمودند و فارغ از رویکرد منطقی و استدلالی «استراتژی حمله بی محابا» به دولت را در پیش گرفته بودند، اما بعد از انتخابات برخی از اشخاص این گروه یا طیف، با استدلال لزوم حضور همه سلایق و جناحها در دولت دنبال تاثیرگذاری بر تشکیل کابینه جدید و خواستار حضور در آن هستند.
به نوشته آفتاب یزد، جریان دوم که به دنبال سهم خواهی در کابینه هستند افراد یا گروههایی هستند که در ایام انتخابات سعی می‌نمودند در اردوگاه هر دو رقیب رفت‌ وآمد کنند تا در صورت پیروزی هر کدام از جناح‌های سیاسی خود را مدعی «شایسته» بودن در کابینه بدانند. جریان سوم سهم خواهی قدرت نیز که به اعیان یا نهان حامی دولت مستقر بودند یا بعضا از مجریان دولت هستند و عملکرد قابل دفاعی نیز از خود دارند در گمانه زنی‌ها‌ی مختلف بار دیگر نام خود را مطرح می‌نمایند و یا از اشخاص مدنظر خود دفاع می‌نمایند.
در ادامه آمده است: به لحاظ بازی سیاسی باید قبول کرد جریان سوم بیش از جریان اول و دوم محقق سهم خواهی از کابینه هستند. متاسفانه در گمانه زنی‌ها‌ی جریان سوم بعضاً «چرخش نخبگان» را ملاحظه می‌کنیم و گردش نخبگان مورد غفلت اساسی قرار گرفته است. برهمین اساس در این گمانه زنی‌ها‌ شاهد «وزرای چرخشی» هستیم. بنابراین شایسته است نخبگان و رجالیون گروه سوم که منتسب به جریان اصلاح‌طلبی و اعتدالی هستند و همواره بر مواردی چون تخصص، شایسته‌ سالاری و. .. تاکید دارند با احترام به این اصول زمینه ساز ورود نخگبان دیگری به عرصه سیاست باشند.
در این میان روزنامه «کیهان» در یادداشتی با عنوان «توجه به نیازهای مردم و دغدغه‌های انقلابی»، نوشت: این روزها نکته‌ای که برای آحاد مردم مهم است این است که کابینه‌ای کارا، چالاک و پرانرژی معرفی شود که قدرت برخورد با فساد و شفاف‌سازی و اجرای برنامه ششم را داشته باشد. اینکه برخی به دنبال سهم‌خواهی از دولت باشند و با فشار به دولت سهمی در کابینه دوازدهم داشته باشند، اما باید گفت چنین نگاهی به کابینه و دولت با حمایت از حقوق مردم همخوانی ندارد، چراکه اعضای کابینه باید براساس شایستگی، کارآمدی، تخصص و تعهد انتخاب و به مجلس معرفی شوند.
کیهان افزود: اینکه وزیری بخواهد به جای پرداختن به وظیفه خود، مدام به مسائل حاشیه‌ ای توجه کند، نقض آشکار حقوق مردم است. پرداختن به مسائل حاشیه ‌ای معنایی جز عدم توجه به مطالبات مردم ندارد و کسانی که مسائل حاشیه‌ای را بر مسائل و مشکلات مردم ترجیح می‌دهند، شایستگی حضور در کابینه را ندارند و حضور چنین وزیری خلاف وعده رئیس‌جمهور خواهد بود.

** جلسه مشترک سران سه قوه
نشست مشترک سران سه قوه که روز گذشته هشتم مردادماه به میزبانی رییس جمهوری برگزار شد، در روزنامه های امروز بازتاب داشت.«باید برای پاسخ به مطالبات مردم همه دست به دست هم دهیم»، عنوان خبری به نقل از «حسن روحانی» رییس جمهوری در روزنامه «ایران» است که در آن به بخش هایی از سخنان روحانی پس از این نشست اشاره شده و آمده است: دوران انتخابات تمام شد، فصل همدلی و همکاری است امروز تولید، اشتغال و رونق اقتصادی، بسیار حائز اهمیت است در این نشست درباره چگونگی مقابله به مثل با تحریم‌های اخیر امریکا گفت وگو کردیم همه قوا از نیروهای مسلح حمایت می‌کنند دنبال آماده سازی یک بسته حمایتی جدی برای سرمایه‌ گذاری داخلی و خارجی هستیم امریکایی‌ ها بیشترین خسارت را از اقداماتشان خواهند دید.
روزنامه ابتکار هم در عنوان گزارشی به نقل از روحانی نوشت: «انتخابات تمام شده و فصل همدلی و همکاری است»در این گزارش آمده است: در آستانه شروع فعالیت دولت دوازدهم حسن روحانی رئیس جمهوری، آیت‌الله صادق آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه و علی لاریجانی رئیس قوه مقننه طی نشستی درباره مهم‌ترین مسائل کشور و منطقه با هم گفت‌وگو کردند. رئیس جمهوری پس از این نشست مشترک، با بیان اینکه بعد از دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال ۹۶ منتظر فرصتی بودیم که روسای سه قوه راجع به موضوعات مهم کشور و مسایل داخلی و خارجی با هم بحثی داشته باشیم این توفیق حاصل و جلسه بسیار خوبی تشکیل شد، گفت: اکنون فصل شروع همدلی و همکاری است و دیگر دوران انتخابات تمام شده و همه باید دست به دست هم دهیم تا مطالبات مورد نظر در زندگی مادی و معنوی مردم را پاسخ دهیم.